تست نفوذ چیست؟

تست نفوذ (Penetration Testing) یک فرایند ارزیابی امنیتی است که در آن کارشناسان امنیتی ( Pen testers) سعی می‌کنند به سیستم‌ها، شبکه‌ها یا برنامه‌های کاربردی به‌ صورت قانونی   نفوذ کنند.

هدف از این کار شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و نقاط ضعف امنیتی شبکه است، پیش از آن که مهاجمان واقعی بتوانند از آن‌ها سوءاستفاده کنند.

کارشناس تست نفوذ کیست؟

کارشناس تست نفوذ، یا نفوذگر اخلاقی (Ethical Hacker)، فردی است که تخصص و مهارت‌های لازم برای انجام تست‌های امنیتی بر روی سیستم‌ها، شبکه‌ها، و برنامه‌های کاربردی را دارد.

هدف اصلی کارشناس تست نفوذ شناسایی و بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌ها به صورت قانونی و مجاز است تا به سازمان‌ها در بهبود وضعیت امنیتی‌شان کمک کند.

کارشناس تست نفوذ دراصطلاح یک هکر کلاه سفید است.

انواع تست نفوذ

تست جعبه سیاه (Black Box):

تستی که در آن نفوذگر اطلاعات کمی یا هیچ اطلاعاتی درباره ساختار داخلی سیستم ندارد و مانند یک مهاجم واقعی از بیرون به سیستم نگاه می‌کند.

تست جعبه سفید (White Box):

تستی که در آن نفوذگر به تمامی اطلاعات و کدهای داخلی سیستم دسترسی دارد و با این اطلاعات به جستجوی آسیب‌پذیری‌ها می‌پردازد.

تست جعبه خاکستری (Gray Box):

ترکیبی از تست جعبه سیاه و سفید که در آن نفوذگر برخی اطلاعات درباره ساختار داخلی سیستم دارد.

وظایف کارشناسان تست نفوذ چیست؟

شناسایی آسیب‌پذیری‌ها:

تحلیل و شناسایی سیستم‌ها و شبکه‌ سازمان برای کشف نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های احتمالی.

بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌ها:

استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف برای نفوذ به سیستم‌ و اثبات وجود آسیب‌پذیری‌ها.

ارائه گزارش:

تهیه گزارش جامع از نتایج تست شامل جزئیات آسیب‌پذیری‌ها، میزان ریسک و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود امنیت.

مهمترین بخش وظایف کارشناسان تست نفوذ، ارائه گزارش است.

ارزیابی و تحلیل امنیت:

بررسی و تحلیل وضعیت امنیتی فعلی سازمان و ارائه توصیه‌های بهبود.

آموزش و آگاهی‌بخشی:

آموزش و آگاهی‌بخشی به کارکنان سازمان و تیم‌های فنی درباره تهدیدات امنیتی و نحوه مقابله با آن‌ها.

مهارت های فنی لازم برای کارشناسان تست نفوذ

کارشناسان تست نفوذ نیاز به مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا به‌طور مؤثر آسیب‌پذیری‌ها را شناسایی و بهره‌برداری کنند.

دانش شبکه:

آشنایی با پروتکل‌های شبکه:

تسلط بر پروتکل‌هایی مانند TCP/IP، HTTP/HTTPS، DNS، ARP و ICMP.

برای شناخت آسیب پذیری‌ها تسلط بر شبکه و مباحث دوره MCSE الزامی است.

تنظیم و تحلیل ترافیک شبکه:

توانایی استفاده از ابزارهایی مانند Wireshark برای تحلیل بسته‌های شبکه.

سیستم‌عامل‌ها:

لینوکس و ویندوز:

توانایی کار با هر دو سیستم‌عامل، شامل مهارت در استفاده از خط فرمان و دستورات پایه.

آشنایی با سیستم‌عامل‌های موبایل:

دانشی درباره سیستم‌عامل‌های iOS و Android و نحوه تست امنیت آن‌ها.

برنامه‌نویسی و اسکریپت‌نویسی:

در قدم اول کسب مهارت برای کارشناسان تست نفوذ، الزامی برای تسلط به زبان‌های برنامه‌نویسی وجود ندارد. اما هر چه مهارت بیشتری در تست نفوذ کسب کنید، این امر اجتناب ناپذیر می‌شود.

زبان‌های برنامه‌نویسی:

تسلط بر زبان‌هایی مانند Python، Bash، و JavaScript برای نوشتن اسکریپت‌های سفارشی و ابزارهای تست.

درک زبان‌های برنامه‌نویسی وب:

آشنایی با HTML، CSS، و PHP برای تحلیل و تست برنامه‌های کاربردی وب.

آشنایی با ابزارهای تست نفوذ:

ابزارهای اسکن و تحلیل:

تسلط بر استفاده از ابزارهایی مانند Nmap، Nessus، و OpenVAS برای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها.

با این ابزارها در دوره CEH آشنا می‌شوید.

ابزارهای بهره‌برداری:

مهارت در کار با ابزارهایی مانند Metasploit برای بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌ها.

در دوره Sec 580 کاملا به مباحث Metasploit آشنا می‌شوید.

ابزارهای تحلیل برنامه‌های وب:

توانایی استفاده از Burp Suite، OWASP ZAP، و سایر ابزارهای مرتبطo ابزارهای تحلیل برنامه‌های وب: توانایی استفاده از Burp Suite، OWASP ZAP، و سایر ابزارهای مرتبط

امنیت برنامه‌های وب:

شناسایی آسیب‌پذیری‌های وب:

مهارت در تشخیص و بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌های وب مانند SQL Injection، XSS، CSRF، و SSRF.

آشنایی با OWASP Top Ten:

درک و شناسایی ده آسیب‌پذیری رایج وب که توسط OWASP معرفی شده‌اند.

رمزنگاری و امنیت داده:

آشنایی با الگوریتم‌های رمزنگاری:

درک اصول رمزنگاری و توانایی تحلیل پروتکل‌های رمزنگاری مانند SSL/TLS.

تحلیل امنیت داده:

توانایی ارزیابی امنیت داده‌ها در انتقال و ذخیره‌سازی.

آشنایی با استانداردها و چارچوب‌های امنیتی:

استانداردهای امنیتی:

آشنایی با استانداردها و چارچوب‌هایی مانند NIST، ISO 27001، و PCI-DSS.

مهندسی معکوس و تحلیل بدافزار:

مهندسی معکوس:

توانایی تحلیل کدهای اجرایی و نرم‌افزارها برای شناسایی نقاط ضعف.

تحلیل بدافزار:

مهارت در تحلیل بدافزارها و شناسایی تهدیدات مرتبط.

این مهارت‌ها به کارشناسان تست نفوذ کمک می‌کند تا به‌طور مؤثر و حرفه‌ای در شناسایی و بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌ها عمل کنند و سازمان‌ها را در بهبود وضعیت امنیتی‌شان یاری نمایند.

مهارت های نرم لازم برای کارشناسان تست نفوذ

کارشناسان تست نفوذ علاوه بر مهارت‌های فنی، نیاز به مجموعه‌ای از مهارت‌های نرم دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا به‌طور مؤثر در محیط‌های کاری و تیم‌های مختلف عمل کنند. در ادامه به برخی از مهارت‌های نرم لازم برای کارشناسان تست نفوذ اشاره می‌کنم:

مهارت‌های ارتباطی:

نوشتاری و گفتاری:

توانایی تهیه گزارش‌های واضح و مختصر از نتایج تست نفوذ و برقراری ارتباط مؤثر با تیم‌ها و مدیران.

آگاهی‌بخشی و آموزش:

توانایی آموزش و آگاهی‌بخشی به دیگران درباره تهدیدات امنیتی و راهکارهای پیشگیری.

تحلیل و حل مسئله:

تفکر تحلیلی:

توانایی تحلیل وضعیت‌های پیچیده امنیتی و شناسایی ریشه مشکلات.

حل مسئله:

قابلیت ارائه راه‌حل‌های خلاقانه و عملی برای مسائل امنیتی شناسایی شده.

تفکر انتقادی:

ارزیابی و تحلیل:

توانایی ارزیابی و تحلیل مسائل از زوایای مختلف و ارائه تحلیل‌های منطقی و معتبر.

شک‌گرایی مثبت:

توانایی به چالش کشیدن فرضیات و ارزیابی دقیق از اطلاعات موجود.

مدیریت زمان:

برنامه‌ریزی و سازماندهی:

توانایی برنامه‌ریزی و مدیریت زمان برای انجام وظایف متعدد و پروژه‌های مختلف به‌طور همزمان.

اولویت‌بندی:

توانایی تعیین اولویت‌ها و تمرکز بر وظایف مهم‌تر در جهت بهبود امنیت.

کار تیمی:

همکاری:

توانایی همکاری مؤثر با تیم‌های مختلف، شامل تیم‌های فنی و مدیریتی.

رهبری:

توانایی هدایت و راهنمایی دیگران در پروژه‌های امنیتی و تست نفوذ.

پویایی و یادگیری مستمر:

کنجکاوی:

علاقه‌مندی به یادگیری مداوم و به‌روز نگه‌داشتن دانش و مهارت‌ها در حوزه امنیت سایبری.

انطباق‌پذیری:

توانایی سازگاری با تغییرات و تحولات سریع در تکنولوژی و تهدیدات امنیتی.

اخلاق حرفه‌ای:

رازداری:

توانایی حفظ محرمانگی اطلاعات و احترام به حریم خصوصی سازمان‌ها و افراد.

مسئولیت‌پذیری:

احساس مسئولیت در انجام وظایف و تصمیم‌گیری‌های حرفه‌ای در زمینه امنیت.

این مهارت‌های نرم به کارشناسان تست نفوذ کمک می‌کند تا به‌طور مؤثر با تیم‌ها و افراد مختلف همکاری کنند و با چالش‌های امنیتی به صورت حرفه‌ای و کارآمد برخورد نمایند.

در کل کارشناسان تست نفوذ، سمت مهم و کلیدی‌ای در سازمان دارند. این کارشناسان نیاز به مهارت‌های فنی و فردی گسترده‌ای دارند.