در دنیای امروز که بیشتر ارتباطات از طریق وب انجام می‌شود، امنیت اطلاعات به یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران و مدیران وب‌سایت‌ها تبدیل شده است.

در این مقاله قصد داریم تفاوت بین HTTP و HTTPS را از نظر امنیت بررسی کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که چرا استفاده از پروتکل امن HTTPS دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.

HTTP چیست؟

 HTTP یا Hyper Text Transfer Protocol پروتکلی است که برای انتقال داده‌ها بین مرورگر و وب سرور استفاده می‌شود. این پروتکل در اصل بدون رمزنگاری طراحی شده و برای انتقال صفحات وب در ابتدای پیدایش اینترنت به کار می‌رفت.

در HTTP، اطلاعاتی که بین کاربر و سرور مبادله می‌شود، به صورت متن ساده (Clear Text) است. به همین دلیل، هر فردی که به این ترافیک دسترسی داشته باشد (مانند مجرمان سایبری در یک شبکه عمومی)، می‌تواند محتوا را بخواند، شنود کند یا حتی تغییر دهد.

HTTPS چیست؟

HTTPS یا Hyper Text Transfer Protocol Secure نسخه‌ی امن پروتکل HTTP است. این پروتکل با افزودن لایه‌ای از رمزنگاری (SSL یا دقیق‌تر بگوییم TLS) ارتباط بین کلاینت و سرور را ایمن می‌کند. در واقع، HTTPS از یک گواهی دیجیتال برای احراز هویت سرور و رمزنگاری داده‌ها استفاده می‌کند تا ارتباط امنی ایجاد شود.

چرا به گواهینامه SSL نیاز داریم؟

SSL یا Secure Sockets Layer (امروزه اغلب TLSجایگزین آن شده)، پروتکلی است که امکان رمزنگاری داده‌های کاربر و سرور را فراهم می‌کند.

گواهی SSL:

• هویت سرور را تأیید می‌کند.
• داده‌ها را رمزنگاری می‌کند تا در حین انتقال قابل شنود نباشند.
• از حملاتی مانند man-in-the-middle جلوگیری می‌کند.
• به کاربر اطمینان می‌دهد که وب‌سایتی که با آن ارتباط دارد، معتبر است.

تفاوت HTTP و HTTPS در چیست؟

چند نمونه از آسیب پذیری‌های HTTP

HTTP  به دلیل عدم رمزنگاری، آسیب‌پذیر در برابر حملاتی از جمله:

• شنود (Sniffing): مهاجم می‌تواند اطلاعات رد و بدل‌شده را ببیند.
• دست‌کاری محتوا (Content Injection): امکان تغییر داده در میانه مسیر وجود دارد.
• Phishing و جعل هویت: کاربر نمی‌تواند صحت وب‌سایت را تشخیص دهد.

برای آشنایی بیشتر با آسیب‌پذیری‌های امنیتی می‌توانید در دوره CEH آموزشگاه ایفل شرکت کنید.

مهمترین دلایل استفاده از HTTPS و مزایای آن

1. رمزنگاری داده‌ها: از حریم خصوصی کاربران محافظت می‌کند.
2. احراز هویت: هویت واقعی وب‌سایت را تأیید می‌کند.
3. افزایش اعتماد کاربران: با دیدن قفل سبز یا عبارتSecure، کاربران حس امنیت بیشتری دارند.
4. بهبود سئو: موتور جستجوی گوگل به سایت‌های دارای HTTPS رتبه بالاتری می‌دهد.
5. مطابقت با قوانین: در برخی کشورها استفاده از HTTPS برای حفاظت از داده‌های کاربران الزامی است.

مراحل تغییر از HTTP به HTTPS

1. تهیه گواهی SSL معتبر از یک CA (مرجع صدور گواهی) یا استفاده از گزینه‌های رایگان مانند Let's Encrypt
2. نصب و پیکربندی SSL روی وب‌سرور
3. تغییر لینک‌ها و منابع داخلی از HTTP به HTTPS
4. ریدایرکت کردن ترافیک HTTP به HTTPS از طریق تنظیمات وب‌سرور
5. به‌روزرسانی نقشه سایت (Sitemap) و ابزارهایی مانند Google Search Console
6. بررسی عملکرد سایت و رفع خطاهای احتمالی

اطمینان از نصب کامل HTTPS و برقراری کامل امنیت

گاهی ممکن است کاربران به اشتباه تصور کنند که صرف نصب SSL، امنیت کامل برقرار شده است. اما تنها زمانی که پروتکل HTTPS در نوار آدرس ظاهر شود و مرورگر قفل سبز یا پیغام "Secure" را نمایش دهد، می‌توان مطمئن بود که ارتباط امن برقرار است. پس توجه به ظاهر URL و مشاهده گواهی معتبر ضروری است.

در نهایت:

استفاده از HTTPS دیگر صرفاً یک مزیت رقابتی نیست، بلکه یک الزام امنیتی و قانونی است. با افزایش تهدیدات سایبری، امنیت وب‌سایت‌ها به یکی از پایه‌های اصلی اعتماد کاربران تبدیل شده است. اگر هنوز وب‌سایت یا اپلیکیشن شما از HTTP استفاده می‌کند، همین امروز برای مهاجرت به HTTPS برنامه‌ریزی کنید.